مراقبت از دندان‌ها و لثه‌ها:
مراقبت خوب از لثه و دندان‌ها بخش مهمی از حفظ سلامت کلی بدن می‌باشد. بهداشت ضعیف دهان و دندان به طور قابل توجهی با بیماری‌های مزمن مرتبط است. مراقبت از دندان‌ها و لثه، نیازمند صرف زمان زیاد و یا استفاده از ابزارهای بهداشتی گران قیمت و غیرقابل دسترس نیست. اجتناب از مصرف بیش از اندازه مواد غذایی شیرین و انجام دادن روزانه‌ی کارهای ساده مثل مسواک زدن و نخ دندان کشیدن پایه اساسی آن می‌باشد.

علاوه بر این، برای حفظ سلامت لثه‌ها و جلوگیری از پوسیدگی دندان لازم است که سیگار نکشید، آب آشامیدنی زیادی مصرف کنید و به طور منظم دندان‌هایتان را تمیز و چکاپ کنید.

حقایق مرتبط با مراقبت از دندان و لثه:
دندان عمدتا از مواد معدنی تشکیل شده است. پلاک یک لایه نازک باکتری چسبنده و بی رنگ است که به دندان‌ها می‌چسبد. هنگامی که باکتری‌ها از مواد غذایی شیرین تغزیه می‌کنند، اسیدهایی تولید می‌کنند که مینای دندان را از بین می‌برد. استفاده از توتون یکی از مهمترین عوامل خطرناک مرتبط با بیماری لثه است.

چطور مسواک بزنیم؟
مسواک زدن دندان با خمیر دندان‎های حاوی فلوراید بهترین روش کاهش پلاک است. انجمن بهداشت دهان و دندان آمریکا (ADHA) توصیه می‌کند دو بار در روز به مدت 2 دقیقه مسواک بزنید.

روش صحیح مسواک کردن به طور موثری دندان و لثه‌ها را پاک می‌کند. نکات زیر را در ذهن داشته باشید:

از یک مسواک نرم استفاده کنید: برای جلوگیری از آسیب به مینای دندان، فقط از مسواک نرم استفاده کنید.
در زاویه 45 درجه مسواک بزنید: زاویه مسواک مهم است، مسواک باید با زاویه 45 درجه در برابر دندان به روی خط لثه قرار داده شود.
به درستی حرکت دهید: با استفاده از حرکات ملایم عقب، جلو و دایره‌ای کوچک، تمام سطوح دندان به آرامی مسواک زده می‌شود، از چرخش یا تراشیدن جلوگیری کنید.
زبان را مسواک بزنید: از مسواک خود برای مسواک زدن آرام زبان استفاده کنید.
بعد از مسواک زدن دهان را تمیز نگهدارید: 30 دقیقه پس از مسواک از غذا خوردن جلوگیری کنید.
تعوبض مسواک: مسواک باید حداقل هر 3 ماه و همچنین پس از هر گونه بیماری تعویض شود.
استفاده از نخ دندان:
نخ دندان کشیدن یک روش خوب برای از بین بردن پلاک و ذرات مواد غذایی که مسواک شما قادر به از بین بردن آن نیست، می‌باشد. ناحیه زیر خط لثه و فضای تنگ بین دندان‌ها، مناطقی آسیب پذیری هستند که پلاک می‌تواند در آنجا رسوب کند و به حفره تبدیل شود. اگر به طور منظم از نخ دندان استفاده نکنید، ته نشینی پلاک و رسوبات می‎تواند علاوه بر بیماری‌های لثه‌ای منجر به ایجاد حفره در دندان نیز خواهد شد.

غذاهایی که می‌توان خورد وغذاهایی که باید از خوردنشان اجتناب کرد:
شواهد قاطع و زیادی وجود دارد که نشان می‌دهد قندها بزرگترین ماده‌ی غذایی موثر در بیماری‌های لثه و دندانی هستند. به طور خاص، میزان و فراوانی مصرف شیرینی‌جات، شدت پوسیدگی را تعیین می‌کند.

غذاها و نوشیدنی‌هایی که باید از مصرفشان اجتناب کنید:
از مصرف بیش از اندازه‌ی شکر و آب نبات پرهیز کنید، زیرا باکتری‌های دهان برای تولید اسیدی که مینای دندان را تضعیف می‌کند و به دندان‌ها آسیب می‌زند به شکر نیاز دارند. هر بار که دندان‌ها در معرض شکر قرار می‌گیرند، فرآیند اتلاف مواد معدنی شروع می‌شود و می‌تواند یک ساعت زمان ببرد تا دهان به حالت PH بدون اسیدی طبیعی برگردد. از جمله مواد خوراکی که باید حدالامکان از خوردن آنها بپرهیزید:

نوشابه
آب نبات
شیرینی‌ها و تنقلات شیرین
شکلات
کوکی‌ها
فست فود (فست فودها هم حاوی میزان زیادی مواد قندی هستند)
دیگر کربوهیدرات‌های قابل تخمیر نیز شامل این دسته هستند:

نان
کلوچه‌ها
موز
غلات صبحانه
مطالعات نشان می‌دهند که مصرف غذاهای اساسی نشاسته دار و میوه‌های تازه، با سطوح پایین‌تر پوسیدگی دندان همراه است، بنابراین خطر آنها به اندازه‌ی شکر و شیرینی‌ها نمی‌باشد. خوردن غذاهای متنوعی با مواد مغذی و اجتناب از آنهایی که حاوی قند و نشاسته هستند، برای حفظ دندان‌ها و لثه‌ها ضروری است.

غذاها و نوشیدنی‌هایی که باید با احتیاط مصرف کنید:
میوه و سبزیجات ترد مانند سیب، گلابی، کرفس و هویج برای میان وعده‌های غذایی خوب است، زیرا فعالیت جویدن باعث افزایش تولید بزاق می‌شود و بزاق به محافظت از دندان‌ها کمک می‌کند.
آب باید آزادانه مصرف شود و هر نوشیدنی یا آب میوه‌ای باید با احتیاط مصرف شود.
اکثر نوشیدنی‌ها حاوی اسید فسفریک هستند که مانع جذب کلسیم بدن می‌شود. آب میوه‌ها همچنین دندان‌ها را در معرض شکر مخرب قرار می‌دهند. نوشیدن این نوشیدنی‌ها با نی می‌تواند دندان‌ها را کمتر در معرض خطر اسید قرار دهند.
جویدن آدامس بدون قند به مدت 10 دقیقه بعد از غذا و میان وعده‌ها نیز می‌تواند باعث کاهش پوسیدگی شود.
پوسیدگی دندان
پوسیدگی دندان در سنین مختلف برای افراد اتفاق می‌افتد، اما شدت بیماری با افزایش سن بیشتر می‌شود. پوسیدگی دندان عمدتا شامل موارد زیر است:

حفره‌ها: حفره، نواحی آسیب دیده‌ی سطح سخت دندان است که به دهانه‌های کوچک یا سوراخ گسترش می‌یابد. حفره‌ها به نام پوسیدگی یا کرم خوردگی دندان نیز نامیده می‌شوند.

پوسیدگی دندان: این امر مستلزم قرار گرفتن در معرض قند است، اما همچنین به حساسیت دندان، مشخصات باکتری دهان، مقدار و کیفیت بزاق و مدت زمانی که دندان در معرض قند قرار دارد نیز بستگی دارد.

حفره و پوسیدگی دندان یکی از شایع‌ترین مشکلات سلامتی در جهان است که در کودکان، نوجوانان و افراد مسن بیشتر رایج می‌باشند. البته هر فردی که دندان داشته باشد ممکن است دچار پوسیدگی دندان شود از جمله نوزادان.

بهترین راه برای مراقبت از دندان‌ها و لثه، پیروی از عادات غذایی درست، مسواک زدن و شستشوی روزانه، نخ دندان کشیدن و پاکسازی و آزمایشات منظم دندانپزشکی می‌باشد.

مراجعه به کلینیک دندانپزشکی:
مسواک زدن و نخ دندان کشیدن می‎تواند تا حد زیادی به از بین بردن پلاک کمک کند اما بعضی از پلاک‌ها به راحتی پاک نمی‌شوند و به مرور رسوب می‌کنند و تنها با پاکسازی حرفه‌ای دندانپزشک خوب می‌توان از آنها خلاص شد. پلاک و رسوبی که روی دندان باقی می‌ماند تنها باعث پوسیدگی دندان نمی‌شود، بلکه به زیر لثه نفوذ می‌کند و منجر به بروز انواع بیماری‌های لثه می‌شود. در نهایت فرآیند بیماری تا جایی پیش می‌رود که تنها راه درمان آن، کشیدن دندان است.

یک برنامه‌ی ثابت و منظم بهداشت دهان و دندان، پاکسازی منظم و حرفه‌ای و مراجعه‌ی مرتب به دندانپزشکی خوب، دندان و لثه‌ی شما را سالم نگه خواهد داشت و لبخند زیبایی برایتان به ارمغان خواهد آورد.